5 from 1 vote

Όσο και να μοιάζουν με λουκουμάδες, οι λαγγίτες στο τηγάνι είναι χορταστικές σαν ψωμί, στην Ήπειρο. Είναι γεμάτες και αφράτες και φτιάχνονται γρήγορα. Παραδοσιακά τρώγονται σκέτες ή με τυρί φέτα ή με αγγουράκι τουρσί. Ακόμα και σε χαρές και πανηγύρια σκέτες τις προσφέρουν. Η γλύκα έρχεται από το στάρι και το λάδι.

Μου έφτιαξε λαγγίτες η Χρυσάνθη Γκούτσιου στην Αγία Παρασκευή Κεράσοβο, κουπάτες όπως τις έκανε η μανούλα της. Αυτή η μνήμη της γεύσης είναι η πολύτιμη κληρονομιά που συντροφεύει τον άνθρωπο σ’όλη του τη ζωή. Μου πρόσφερε και μέλι, όμως δεν έβαλα. Ήταν ζεστές και αφράτες και μετέφεραν τρυφερότητα.

Οι λαγγίτες θέλουν βαθύ τηγάνισμα

Αν βάλετε λίγο λάδι στο τηγάνι η ζύμη θα απλώσει και δεν θα πάρει ύψος. Θα γίνουν σαν τηγανίτες επίπεδες με φουσκάλες στις άκρες. Δείτε στο βίντεο στο τέλος πως τηγανίζει η Χρυσάνθη τη ζύμη. Σε αρκετό λάδι ώστε η ζύμη να καλυφθεί όταν πέσει. Έτσι κάνει κρούστα, φουσκώνει, ανεβαίνει στην επιφάνεια. Την γυρίζει ξανά πριν ροδίσει, ώστε να βεβαιωθεί πως η κρούστα δεν θα σκάσει από την υγρασία της εσωτερικής ζύμης. Έτσι γεννιώνται αυτά τα παπλωματένια, στρουμπουλά ψωμάκια, με τη ροδοψημένη τραγανή κρούστα.

Στο Κεράσοβο, οι παππούδες ήταν μάστοροι και έφευγαν κάθε Σεπτέμβρη να πάνε να κτίσουν σπίτια αλλού. Επέστρεφαν τον Ιούνιο στο χωριό, να βοηθήσουν στο θέρος, και έφερναν στο σπίτι ελαιόλαδο σε δερμάτινα ασκιά και αλάτι, φορτωμένα στα μουλάρια. Αυτό ήταν το πολύτιμο φορτίο τους.

Οι λαγγίτες είναι κέρασμα χαράς

Είτε σε γεννητούρια, αρραβώνες, γάμους, πανηγύρια είτε στα παιδιά της οικογένειας όταν έχουν κουραστεί να τρώνε το ξερό προζυμένιο ψωμί που η μάνα το πρόσφερε σε ένα σωρό παραλλαγές για να τα ταϊσει, οι λαγγίτες είναι κέρασμα που φέρνει χαρά.

Οι παπάρες σε κάθε έκδοχή τους, με γάλα, λαδοπάπαρα, κρασοπάπαρα προέκυψαν από την ανάγκη να καταναλωθεί το ζυμωτό ψωμί που μετά την τρίτη μέρα είχε πάψει να είναι αφράτο. Η κάθε φουρνιά έβγαζε 13 καρβέλια και ο φούρνος θα ξανα-άναβε όταν τελείωναν αυτά τα ψωμιά.

Οι ψητές φέτες ψωμιού στο τζάκι (και σήμερα στις ταβέρνες) είναι μια έξυπνη προσπάθεια να κάνεις τρυφερό το μπαγιάτικο ψωμί και νόστιμο – με λάδι, αλάτι και ρίγανη- για να το φας.

Η Γινωμένη Αλευρόπιτα

Μαζί με τις λαγγίτες η Χρυσάνθη έφτιαξε και την Γινωμένη Αλευρόπιτα. Παλιότερα ήταν ένας εύκολος τρόπος να φτιάξουν χορταστικό φαγητό στην πυροστιά με τη γάστρα (το μεταλλικό σκέπασμα του ταψιού που καλύπτουν με κάρβουνα ώστε να ψηθεί η επιφάνεια του φαγητού). Με την απλή Ζυμαρόπιτα (χωρίς μαγιά) δεν χορταίνουν στόματα. Η γινωμένη αλευρόπιτα έχει όγκο, φουσκώνει γιατί έχει μαγιά και είναι πρακτικά σαν ένα τυρόψωμο.

Η Αγίνωτη Αλευρόπιτα χορταίνει πιο πολύ από όλες αλλά θέλει χρόνο για να γίνει και “δαντέλα” τεχνική.

Η Λιπανή και το Σκορδάρι

Η Χρυσάνθη, όσο τηγάνιζε, μας είπε πως όταν έκαιγαν το φούρνο για να ψήσουν τα καρβέλια η μάνα έκοβε από το ζυμάρι και έκανε μικρές πιτούλες σκέτες ή με τυρί και τις έψηνε για τα παιδιά. Αυτή η πίτα λεγόταν Λιπανή.

Το καλοκαίρι, όταν δεν είχαν άλλο φαγητό, η μάνα τους έφτιαχνε το Σκορδάρι. Μια κρύα σούπα με παγωμένο νερό και λυωμένη αγουρίδα, αλάτι και σκόρδο. Μέσα σ’αυτήν βουτούσαν το ψωμί.

Η γεύση του τόπου – Αγία Παρασκευή Κεράσοβο, Ήπειρος