Μετρητό γλυκό λένε, στο Κεράσοβο Αγία Παρασκευή, το γλυκό που έχουμε μάθει να λέμε “χαλβάς 1-2-3-4”. Μόνο που εδώ γίνεται με μίγμα σιμιγδαλιού και καλαμποκάλευρο. Όσο κι αν σας φαίνεται απλός και συνηθισμένος ο χαλβάς αυτός, παρατηρείστε με προσοχή τα στάδια παρασκευής που μας δείχνει η Χριστίνα Κοταδήμου στο βίντεο. Είναι αυτά που μετατρέπουν τον απλό σιμιγδαλένιο χαλβά σε εξαιρετικό. Κι αυτό δεν είναι το σύνηθες μέχρι σήμερα. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Τουρκία.
“Ο καθένας στην Τουρκία κάνει χαλβά αλλά για να δώσεις την κατάλληλη υφή απαιτείται εμπειρία και υπομονή. Κανένας χαλβάς δεν συγχωρεί τη βιασύνη και την απροσεξία”.
Engin Akin, “Essential Turkish Cuisine”
Ο καλός χαλβάς θέλει γνώση και προσοχή
1. Ο χαλβάς θέλει χρόνο και συνεχές ανακάτεμα
Ξεκινήσαμε με τη Χριστίνα το φτιάξιμο του μετρητού χαλβά στις 10πμ, μια μέρα του Ιουνίου ψηλά στον Σμόλιγκα και στις 10.30 το στρώναμε στις φόρμες. Άφησε το ανακάτεμα μόνο για να πάει να χαμηλώσει τη θερμοκρασία στο φούρνο, όπου έψηνε μια Μπατσάρα, πίτα με χόρτα σωταρισμένα και χυλό καλαμποκάλευρου.
2. Ο χαλβάς θέλει κατσαρόλα με χοντρό πάτο και προσοχή στη φωτιά
Το σωτάρισμα του σιμιγδαλιού θέλει κατσαρόλα με χοντρό πάτο, να κατανέμει ομοιόμορφα τη φωτιά. Θέλει, επίσης, ελεγχόμενη φωτιά και υπομονή για να σωταριστεί καλά ο κόκκος, χωρίς να καεί και πικρίσει. Στην αρχή η φωτιά είναι μέτρια και σταδιακά χαμηλώνουμε όσο χρειάζεται.
3. Το χρώμα στο σωτάρισμα φανερώνει το επόμενο βήμα
Όταν το σιμιγδάλι πάρει ξανθό χρώμα είναι η ώρα να ρίξουμε τα αμύγδαλα να σωταριστούν παρέα. Όταν το σιμιγδάλι πάρει το χρώμα της καραμέλας γάλακτος είναι η ώρα να ρίξουμε το σιρόπι. Αν συνεχίσουμε το σωτάρισμα ακόμα (σε πολύ χαμηλή φωτιά) να πάρει χρώμα καστανό, τότε θα φτιάξουμε τον Μαύρο χαλβά των Ιωαννίνων, για τον οποίον μου μίλησαν άνθρωποι που ορκίζονται στη γεύση του!
4. Το σωστό σωτάρισμα ξεχωρίζει τον χαλβά από την κρέμα!
Αν δεν σωτάρουμε σωστά το σιμιγδάλι και βιαστούμε να ρίξουμε το σιρόπι, τυπικά θα φτιάξουμε πάλι χαλβά, ο οποίος θα ξεράσει το λάδι πολύ σύντομα και γευστικά θα μοιάζει με κρέμα σιμιγδαλιού και όχι με χαλβά. Στις ταβέρνες σερβίρουν ένα τέτοιο ανοιχτόχρωμο χαλβά, γιατί τον προσφέρουν δωρεάν και θέλουν λίγο χρόνο να διαθέσουν στην παρασκευή του και να βγάλουν μεγάλη ποσότητα.
5. Συνεχές ανακάτεμα και μετά το σιρόπι
Όταν ρίξουμε το σιρόπι, αυτή η γλυκιά σούπα με τα αμύγδαλα να κολυμπούν αλλάζει μορφή σιγά σιγά και αποκτά σώμα που σταδιακά ξεκολλά από την κατσαρόλα. Τότε και μόνο τότε είναι η ώρα να σβήσουμε τη φωτιά, να σκεπάσουμε με πετσέτα και να αφήσουμε το χαλβά να αναστενάξει με την ησυχία του.
“Να πάει η ψυχή στο Θεό, να ευχαριστήσει για τα καλά” είπε η Χριστίνα. Να μην σερβίρουν ποτέ ζεστό φαγητό από τη φωτιά την έμαθε η γιαγιά της.
6. Σιμιγδάλι σταριού και αλεύρι καλαμποκιού
Συνήθως βάζουμε χοντρό σιμιγδάλι στο χαλβά. Η Χριστίνα έβαλε μίγμα καρπών και άλεσης. Σιμιγδάλι σταριού χοντρό και ψιλό αλλά και αλεύρι καλαμποκιού, όπως έβαζε η μητέρα της. Η διαφορετική άλεση έδωσε ξεχωριστή υφή στο χαλβά και το καλαμποκάλευρο μια ιδιαίτερη γλύκα. Στην Ελλάδα δεν συνηθίζουμε τον χαλβά με καλαμποκάλευρο – από όσο γνωρίζω. Στη Τουρκία είναι προσφιλής και λέγεται Mısır Unu Helvası.
Μετρητός χαλβάς ή χαλβάς 1-2-3-4
Στη ζωή μας έχουμε ορόσημα που σε οδηγούν σε άλλο επίπεδο κατανόησης. Μέχρι σήμερα πίστευα πως η συνταγή για μετρητό χαλβά είναι ευκολομνημόνευτη αλλά όχι πετυχημένη. Είχα φάει πολλές λαδερές εκτελέσεις στις οποίες ανισορροπούσε και η γλυκύτητα. Έτσι είχα φτάσει σε αυτή τη συνταγή “Σιμιγδαλένιος χαλβάς-όλα τα μυστικά”, όταν είχα εντυπωσιαστεί από την ανακάλυψη πως για το σωτάρισμα του σιμιγδαλιού δεν είναι απαραίτητη η λιπαρή ουσία.
Μετά την συνταγή της Χριστίνας κατανόησα πως η σωστή τεχνική καθορίζει το καλό αποτέλεσμα. Να είναι η ζωή σου γλυκιά σαν το χαλβά σου Χριστίνα!
“Υγεία κι αγάπη μεταξύ των ανθρώπων. Αυτά γεμίζουν τη ζωή και δεν αγοράζονται”
Χριστίνα Κοταδήμου
Η γεύση του τόπου – Αγία Παρασκευή Κεράσοβο, Ήπειρος
Ο χαλβάς είναι ένα επικό δημιούργημα του πολιτισμού των ανθρώπων που αξίζει να κατανοηθεί, να εξυμνηθεί και να συνεχίσει να εμπλουτίζει με γεύση τη ζωή μας.