Οι κεφτέδες με κρεμμύδια είναι παραδοσιακό φαγητό της Κοζάνης. Τα κρεμμύδια υπερτερούν σε ποσότητα του κιμά και κάνουν μια γλυκιά σάλτσα που λατρεύουν όσοι γνωρίζουν αυτό το φαγητό. Συνήθως μαγειρεύουν το φαγητό την εποχή του τρύγου, όταν τα κρεμμύδια είναι τρυφερά αλλά και τον χειμώνα γιατί είναι φαγητό που ζεσταίνει και χορταίνει.
Μην το σκεφτείτε σαν κεφτέδες στιφάδο, γιατί δεν έχει μπαχαρικά στη σάλτσα και οι κεφτέδες αρωματίζονται κλασικά με δυόσμο ή ρίγανη. Αν και σε αντίστοιχη συνταγή που βρήκα στη Σμύρνη βάζουν κύμινο και μπαχάρι.
Κεφτέδες με κρεμμύδια στο φούρνο
Ο φούρνος είναι απαραίτητος για το σωστό μέλωμα της σάλτσας και θέλει αρκετό χρόνο ψησίματος ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Η ποσότητα που δίνω στην συνταγή βγάζει 25-30 κεφτέδες και γεμίζει το ταψί του φούρνου. Τα κρεμμύδια μαραίνονται πρώτα σε κατσαρόλα για να χάσουν τον όγκο τους και απλώνονται σαν στρώμα στο ταψί. Οι κεφτέδες δεν τηγανίζονται αλλά μπαίνουν έτσι απλά πάνω στα κρεμμύδια.
Η μιάμιση ώρα που θα ψηθούν παρέα κάνει θαύματα στο γευστικό τους πάντρεμα. Για να πάρουν ωραίο χρώμα οι κεφτέδες θέλουν γύρισμα και για να μην στεγνώσουν θέλουν να κρυφτούν μέσα στη σάλτσα κάποια στιγμή προς το τέλος.
Κεφτέδες με κρεμμύδια στην κατσαρόλα
Αν θέλουμε να κάνουμε μικρότερη δόση, υπάρχει η εναλλακτική της κατσαρόλας. Μόνο που σ’αυτήν την περίπτωση, τηγανίζουμε πρώτα τους κεφτέδες για να κρατήσουν το σχήμα τους και τους ενώνουμε με τα κρεμμύδια αφού έχουν βράσει αυτά πρώτα μόνα τους, αρκετά ώστε να έχουν ήδη χάσει τα μισά από τα ζουμιά που θα κατεβάσουν.
Έτσι οι κεφτέδες θα ρουφήξουν νόστιμη σάλτσα και χρειάζονται μόνο μισή ώρα σιγανό σωτάρισμα παρέα με τα κρεμμύδια στην κατσαρόλα. Αν έχουμε σωτέζα (πλατιά κατσαρόλα, ταβάς) είναι καλύτερη, για να εξατμιστούν τα υγρά πιο εύκολα. Στη Θράκη το λένε Πασά κιοφτεσί αυτό το φαγάκι και το αρωματίζουν με δάφνη.
Οι κεφτέδες στον ταβά
Στην Μακεδονία οι κεφτέδες είναι πολύ αγαπητό και εύκολο φαγητό. Εκτός από τα κρεμμύδια, οι κεφτέδες παντρεύονται τέλεια με πράσα ή πρασοσέλινο. Το κόκκινο χρώμα το παίρνουν από το κόκκινο (γλυκό ή καυτερό) πιπέρι, δηλαδή αποξηραμένη γλυκιά ή καυτερή κόκκινη πιπεριά (πάπρικα) και όχι από πελτέ τομάτας.
Oι κεφτέδες με ζουμί, δηλαδή με μια σάλτσα που γίνεται με το λάδι του τηγανίσματος, αλεύρι, σκόρδο και πάπρικα, είναι φαγητό που “φτουράει” γιατί με λίγο κρέας κάνεις νόστιμη μια απλή αλευρένια σάλτσα νερού. Το βρίσκουμε στην Κοζάνη και η ίδια λογική αλλά με λευκή σάλτσα κάνει διάσημους τους κεφτέδες στην Καστοριά, σαν Σουτ Μακάλο.
Στην Ήπειρο, βρίσκουμε τους κεφτέδες με γιαούρτι στον ταβά, οι οποίοι περιχύνονται με γιαούρτι χτυπημένο με αυγά και ψήνονται μέχρι να πήξει η λευκή σάλτσα που τους καλύπτει.
Ο κατάλληλος κιμάς
Η πρώτη μας σκέψη, σαν άνθρωποι της πόλης, είναι να πάρουμε άπαχο μοσχαρίσιο κιμά. Θα μπορούσε να είναι μια επιλογή, αν τηγανίσουμε τα κεφτεδάκια. Αν τα ψήσουμε στο φούρνο, χρειάζεται περισσότερο λίπος και η ανάμιξη χοιρινού κιμά είναι απαραίτητη για να μείνουν μαλακοί οι κεφτέδες.
Για όσους τολμάτε πάντως, θα σας πρότεινα να πάρετε κιμά από σπάλα γίδας, διπλοπερασμένο και να ψήσετε στο φούρνο. Για μένα, ο κιμάς γίδας κάνει τον νοστιμότερο κιμά για μουσακά που έχω μαγειρέψει!