Η πρώτη και πιο απλή μορφή ψωμιού που φτιάχτηκε από τους ανθρώπους είναι οι άζυμες πίτες. Άζυμες σημαίνει χωρίς προζύμι ή μαγιά ή όποια διογκωτικά. Ζυμάρι από σκέτο αλεύρι και νερό το οποίο ανοίγει σε πιτούλα και ψήνεται άμεσα στη φωτιά. Άμεσα διαθέσιμο ψωμί.
Άζυμες και ένζυμες ζύμες
“Άζυμες” δεν σημαίνει δεν θέλουν ζύμωμα (no knead bread) όπως θα διαβάσετε πολλαπλώς στο διαδίκτυο. Άζυμες πίτες, με αντίθετο τις “Ένζυμες” πίτες, που περιέχουν στοιχεία που φουσκώνουν το ψωμί. Για παράδειγμα οι αραβικές πίτες (ή πιταστέδες στα αρβανίτικα) είναι άζυμες ενώ οι πίτες για σουβλάκια και η λαγάνα είναι ένζυμες. Και οι δύο συνταγές θέλουν ζύμωμα για να γίνουν ζυμάρι.
Άμεσα διαθέσιμο ψωμί
Όταν το ζύμωμα των ψωμιών ήταν εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη εργασία στα αυτόνομα νοικοκυριά, καταλαβαίνετε πως η χαρά του φρέσκου ψωμιού ερχόταν μόνο τη μέρα που έψηνε το σπιτικό.
Η χαρά του ζεστού ψωμιού ερχόταν με το ψήσιμο της προζυμένιας φέτας στο τζάκι. Το πότισμα με ελαιόλαδο και λεμόνι αναπλήρωναν την υγρασία που είχε χαθεί. Έτσι έχει μάθει η Ελλάδα να τρώει ψημένες φέτες ψωμιού με λάδι, αλάτι, ρίγανη και συχνά λεμόνι στις ταβέρνες.
Όταν περνούσε η μέρα ζυμώματος, για να φας φρέσκο και ζεστό ψωμί υπήρχε μόνο μια λύση και πολύ εύκολη. Πιταστέδες ή απλές πίτες, αραβικές όπως τις λέμε σήμερα, στην πυροστιά του τζακιού. Πάνω στο τρίποδο, έβαζαν μια λαμαρίνα που πύρωνε και πάνω της ακουμπούσαν τις πιτούλες. Με αυτόν τον τρόπο ψηνόντουσαν με μικρές φουσκαλίτσες στην επιφάνεια και μικρές καφέ κηλίδες όπου άρπαζε λίγο παραπάνω η ζύμη.
Με ελιές, κρεμμύδι και τυρί, οι άζυμες πίτες έφερναν τη χαρά τρυφερού ψωμιού και την πληρότητα ενός γεύματος.
Άζυμες πίτες κόκκινης φακής
Σκεφτόμουν όταν μαγείρεψα σούπα κόκκινης φακής και μου περίσσεψε ένα μπολάκι, τι θα γινόταν αν έκανα άζυμη πίτα με αυτόν τον πολτό και αλεύρι σταρένιο Λήμνου. Το σταρένιο Λήμνου είναι κίτρινο αλεύρι και πιο χονδροαλεσμένο και κάνεις με αυτό τις πιο ωραίες τηγανίτες.
Αναμενόμενο το αποτέλεσμα. Η ζύμη έγινε όσο νόστιμη ήταν και η σούπα της κόκκινης φακής. Το αλεύρι ήπιε όλη την υγρασία και έκανε ένα εύπλαστο ζυμάρι που άνοιξε εύκολα σε πιτάκια. Εψησα στο αντικολλητικό τηγάνι και έφτιαξα πιτούλες που άλειψα με βούτυρο για να μείνουν μαλακές. Τα παιδιά μου δεν κατάλαβαν τις φακές, είπαν απλά πως οι πίτες είναι νόστιμες! και πολύ χορταστικές θα συμπληρώσω.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο είδα πως όσοι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, φτιάχνουν πίτες κόκκινης φακής φουσκώνοντας το όσπριο και αλέθοντας στο μουλτι μέχρι να γίνει χυλός. Μετά ψήνουν το χυλό σαν κρέπα. Αν σας ενδιαφέρει δείτε red lentil flatbread.
