Μια πατσαβουρόπιτα είναι αυτή η τυρόπιτα, εύκολη, απλή και αγαπημένη σε κάθε σπιτικό, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στα Βαλκάνια, πιστεύω. Η διαφορά στη γεύση με την πατσαβουρόπιτα που συνηθίζεται στην Ελλάδα, είναι μεγάλη.
Αυτή η πίτα είναι ανάλαφρη! Δεν έχει κίτρινα τυριά, έχει μόνο φέτα. Θα μπορούσε να έχει μόνο ανθότυρο ή μίγμα των δύο. Δεν αλείφονται τα φύλλα με λάδι, αλλά βαπτίζονται σε ένα υγρό μίγμα αυγών+γιαουρτιού+λαδιού+νερού. Σαν αποτέλεσμα, δίνει μια πίτα που έχει γεύση τυρόψωμου, με φύλλα δαντελωτά και αφράτα. Για μένα, είναι η πιο ελαφριά τυρόπιτα που έχω φάει.
Μου θύμισε τα νερομπούρεκα της Πόλης, αν και είναι τελείως διαφορετική η εκτέλεσή τους. Αλλά είναι στρώσεις μαλακού φύλλου, με γλυκειά γεύση ψωμιού. Στην αλμυρή εκτέλεση έχουν λίγο άσπρο τυρί σκόρπιο εδώ κι εκεί, στην γλυκειά είναι τελείως σκέτο και σερβίρεται με ζάχαρη άχνη.
Το φύλλο κρούστας, από τα πρώτα χρόνια μου στην κουζίνα, μου φαινόταν αδιάφορο. Δεν μου άρεσε καθόλου η ιδέα να αλείφω φύλλο φύλλο με λυωμένο βούτυρο για να το χρησιμοποιήσω. Ήθελα πάντα να το μετατρέψω σε σικέ σπιτικό. Θυμάμαι πως άλειφα το πάνω φύλλο της πίτας, με μίγμα αυγού+γάλα+λάδι+αλεύρι, για να ψηθεί και να κάνει πιο ρουστίκ πίτα.
Μετά, μυήθηκα στην τυρόπιτα σουφλέ ή πατσαβουρόπιτα, που είναι ο καλύτερος τρόπος να αξιοποιείς ένα ταλαιπωρημένο φύλλο κρούστας. Όμως είμασταν στα χρόνια της υπερβολικής κατανάλωσης κρέμας γάλακτος και κίτρινων τυριών και αυτή η πατσαβουρόπιτα καταχωρήθηκε στις “πολύ γεμάτες γεύσεις”, που μαγειρευόταν μόνο σε γιορτή, στο δικό μου σπίτι.
Η τελευταία ανακάλυψη για να κάνω το φύλλο κρούστας να μοιάζει σπιτικό έγινε τα περασμένα Χριστούγεννα, όταν αντί να λαδώνω τα φύλλα τα ένωνα με μίγμα αυγού+λαδιού. Ετσι έγινε φύλλο που ήταν τραγανό από έξω και τρυφερό μέσα. Το χρησιμοποίησα για να κάνω ρολάκια τυριού, perde pilav (φύλλο που μπαίνει σε φόρμα και γεμίζει με πιλάφι) και μαντί.
Τώρα, εξερευνώντας τα φαγητά της Πόλης, της Σερβίας και γενικότερα των Βαλκανίων, ανακαλύπτω τεχνικές, τις συνδέω και τις ταξινομώ στο νοητό μου μαγειρικό χάρτη. Έτσι έφτασα στην Gibanica, μια τακτοποιημένη πατσαβουρόπιτα πολύ εξελιγμένη στη Σερβία, Βοσνία, Σλοβενία σε πολλές παραλλαγές. Εκεί χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά λευκό τυρί, είτε cottage είτε ελαφριάς άλμης. Ο τρόπος βουτήγματος των φύλλων είναι δικός τους και με ενθουσίασε γιατί το τόσο υγρό υλικό, δίνει τόσο τρυφερή πίτα. Η έλειψη κίτρινων τυριών δίνει επίσης ελαφριά πίτα.
Αν αναρωτιέστε για τη νοστιμιά, θα πρέπει να δοκιμάσετε για να μάθετε. Σκεφτείτε πως το φύλλο κρούστας είναι σταρένιο αλεύρι που όταν ενωθεί με υγρό μίγμα, φουσκώνει και θυμίζει αφράτο ψωμί. Τα υλικά είναι ευέλικτα και επιδέχονται παραλλαγές:
- αντί για γιαούρτι, μπορούμε να βάλουμε γάλα φρέσκο ή εβαπορέ ή sour cream ή κρέμα γάλακτος – αυξάνοντας τα λιπαρά
- αντί για νερό+baking powder, μπορούμε να βάλουμε υγρή σόδα ή ξυνό νερό
- αντί να ανακατέψουμε τα αυγά, είδα συνταγές που τα χτυπούν να αφρίσουν και το μίγμα γίνεται πυκνό σαν κέϊκ
- αντί για φέτα, μπορούμε να βάλουμε όλα τα λευκά μαλακά τυριά από κοπανιστή, κατίκι, γαλοτύρι, μανούρι, ανθότυρο, πηχτόγαλο, ξυνομηζήθρα φροντίζοντας το σωστό αλάτισμα του υγρού μίγματος
- θα πρόσθετα πολύ εύκολα φρέσκο ψιλοκομμένο κρεμμύδι στην τυρόπιτα και άνιθο!
Δείτε στο βίντεο τη δική μου εκτέλεση και τα υλικά της συνταγής πιο κάτω. Μείωσα λίγο τη ρευστότητα του μίγματος, αν και έτσι βγήκε η τυρόπιτα στη φωτογραφία μια χαρά. Η μόνη μου προτροπή είναι να την καταναλώσετε ζεστή! Εκεί δείχνει όλη την χάρη της.