Ένας Δομινικανός μοναχός διασχίζει τα στενά σοκάκια της πόλης του Ρεθύμνου και μπαίνει, μέσα από την τεράστια αψιδωτή πέτρινη καμάρα, στον χώρο του μοναστηριού που καταλαμβάνει όλο το τετράγωνο. Η μαύρη κάπα του σέρνεται στα ψηφιδωτά δάπεδα της αυλής και στα πέτρινα σκαλιά που οδηγούν στο καθολικό της Santa Maria Magdalena.
Τα τρία πηγάδια με καθαρό νερό που αναβλύζουν μέσα στο κτίριο, είναι ο λόγος που ο Βερονέζος αρχιτέκτονας διαλέγει αυτό το τμήμα του μοναστηριού να διαμορφώσει σε βενετσιάνικο αρχοντικό, για να στεγάσει τους μηχανικούς που θα επιβλέψουν την κατασκευή της Φορτέτζας, του μεγαλύτερου ενετικού κάστρου που κτίζεται στην Κρήτη, για να προστατέψει το Ρέθυμνο από τους πειρατές και τους Τούρκους.
Τα παράθυρα αποκτούν λοξές, αμβλείες γωνίες, προς τα μέσα, ώστε να μην χάνεται και η παραμικρή αχτίδα ήλιου που γλυστρά ανάμεσα στα στενά σοκάκια. Οι κρήνες αναβλύζουν νερό από τα πηγάδια και γεμίζουν τις πέτρινες γούρνες. Νερό, πέτρα, αψιδωτές καμάρες, ανοίγματα, φως.
Οι Ενετοί χρησιμοποιούν την πέτρα σαν κύριο δομικό υλικό, οι Τούρκοι το ξύλο. Το Ρέθυμνο πέφτει στα χέρια των Τούρκων. Το κτίριο αποκτά ξύλινα πατώματα στους πάνω ορόφους και ξυλόγλυπτα ταβάνια. Τα ανοίγματα κλείνουν. Ο γυναικωνίτης φτιάχνεται στο πιο ψηλό σημείο του σπιτιού με μοναδικό παράθυρο, ένα, μεγάλο εσωτερικά, που καταλήγει σε μια λεπτή κάθετη χαραγματιά στον εξωτερικό τοίχο. Οι γυναίκες βλέπουν τι συμβαίνει στην αυλή αλλά κανένα αντρικό μάτι δεν μπορεί να τις δει. Αυτό είναι προνόμιο μόνο του αφέντη αγά.
Τα ξύλινα πατώματα τρίζουν κάτω από τα πασούμια της τελευταίας Τουρκάλας ιδιοκτήτριας του αρχοντικού. Πόσες νύχτες γυρίζει ξάγρυπνη τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια; είναι μόλις 18 χρονών και ηδη χήρα. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1924, γυρίζει στην πατρίδα της και το σπίτι έρχεται σε ελληνικά χέρια, στην οικογένεια Προκοπάκη, τιμής ένεκεν για την συνεισφορά στους υπέρ πατρίδος Μακεδονικούς αγώνες. Συνεισφορά σημαίνει ζωές, υπέρ πίστεως και αξιών.
Ζωές που συνεχίζουν να κινδυνεύουν και να προσφέρονται, όταν ενώ οι Γερμανοί θαυμάζουν την κατάφυτη αυλή του ελληνικού αρχοντικού, πηγαίνοντας προς το χαμάμ στο τέλος του σοκακιού, ο κρυμμένος ασύρματος στέλνει μηνύματα και οργανώνει την αντίσταση. Τα ξυλόγλυπτα ταβάνια ξηλώνονται και καίγονται για να ζεστάνουν όσους μένουν στο σπίτι τα χρόνια της κατοχής. Οι βομβαρδισμοί καταστρέφουν κομμάτια του σπιτιού αλλά το βασικό σχέδιο είναι γραμμένο στο μυαλό όσων το έζησαν και το αγάπησαν. Ό,τι είναι ζωντανό βρίσκει πάντα τρόπο να ξαναγεννηθεί.
Αυτό το σπίτι ξαναγενήθηκε μέσα από την αγάπη του σημερινού ιδιοκτήτη του. Το έχει ψάξει γωνιά γωνιά, έχει αναζητήσει την ιστορία του αφαιρώντας σοβάδες και άστοχα φτιασιδώματα με τα χέρια του, έχει αναπαράγει όσο πιο κοντά στο αρχικό σχέδιο κάθε λεπτομέρεια. Μιλά για την ιστορία του αρχοντικού και δείχνει με συγκίνηση και τρυφερότητα τα σημεία. Εδώ, εδώ, εδώ…
Τρεις βραδιές ταξίδεψα στο χρόνο με τις διηγήσεις του Γιάννη Προκοπάκη. Ποτέ μια πόλη δεν είχε πάρει μορφή στα μάτια μου, μέσα από την ιστορία που είχε ζήσει ένα σπίτι. Ένα σπίτι 700 χρόνων! Κι όμως τόσο φρέσκο και ζωντανό. Το σπίτι αναστενάζει, ρέει, μιλάει, αναπνέει. Το αισθάνεσαι σε όποια γωνιά κι αν σταθείς.
Δεν υπάρχει περαστικός από το σοκάκι που να μην σταθεί μαγεμένος να φωτογραφίσει την αυλή με τα λουλούδια και το βοτσαλωτό πάτωμα, όπως φαίνεται μέσα από την πέτρινη αψιδωτή καμάρα της εισόδου.
Το ξενοδοχείο έχει 10 δωμάτια, αρμονικά δεμένα σε αρχιτεκτονική και διακόσμηση με τους κοινόχρηστους χώρους του αρχοντικού. Έμεινα στο 109, στο δεύτερο όροφο του σπιτιού. Το δωμάτιο είχε τεράστια παράθυρα και από τις δύο πλευρές του. Η μια πλευρά έβλεπε στην εσωτερική αυλή και αγνάντευε το φωτισμένο κάστρο της Φορτέτζας. Το νερό από την κρήνη της αυλής έτρεχε όλη μέρα, ξεπλένοντας τις σκέψεις και καλύπτοντας τους θορύβους. Το βράδυ αργά σταματούσε, για να αφήσει τη σιωπή της νύχτας να ηρεμήσει τα όνειρα.
Από τον Μαϊο μέχρι τον Οκτώβριο, το Veneto στρώνει άσπρα τραπεζομάντηλα στα τραπέζια του κάθε βράδυ, ανάβει κεράκια σε όλες τις γωνιές, σκορπίζει κόκκινους ιβίσκους στις πέτρινες γούρνες με τρεχούμενο νερό και υποδέχεται, ρομαντικό και τρυφερό, τους πελάτες του εστιατορίου.
Το πέτρινο κελάρι, με τις ιδανικές συνθήκες δροσιάς και υγρασίας – το ένα πηγάδι βρίσκεται εκεί – διατηρεί τις καλύτερες ετικέτες κρασιών του κρητικού, ελληνικού και διεθνή αμπελώνα. Η λίστα κρασιών του Veneto έχει βραβευτεί για την ποιότητα και την ποικιλία της. Μην ξεχάσετε να δείτε και τη λίστα με τα σπιτικά λικέρ και αποστάγματα. Θα βρείτε διαμάντια γεύσης για να κλείσετε το δείπνο σας!
Σας προτείνω να δοκιμάσετε δύο κρασιά – ποίηματα! Τον Άσπρο Λαγό του Δουλουφάκη, από την κρητική ποικιλία Βιδιανό, περασμένο σε βαρέλι ακακίας και το Νόστο του Μανουσάκη, από τη γαλλική ποικιλία Roussane, η οποία στα ζεστά χώματα της Κρήτης δίνει γεμάτο κρασί, γεμάτο αρώματα. Δύο καταπληκτικά λευκά κρασιά, στρογγυλά, ισορροπημένα, που θα μπορούσα να πίνω μόνα τους, χωρίς φαγητό. Διαβάστε το άρθρο με τις προτάσεις κρασιών του Veneto.
Το φαγητό στο Veneto δεν με άφησε να κάνω δίαιτα. Δεν ήταν μόνο η εκτέλεση των πιάτων της κρητικής κουζίνας που ήταν εξαιρετική από τα χέρια της Βάσως Αλεφαντινού, ήταν και που η πρώτη ύλη ήταν συγκλονιστικά καλή! Στην κουζίνα του εστιατορίου μπαίνουν μόνο ψαγμένα και σταθερά καλά υλικά.
Δοκίμασα για πρώτη φορά ανθόγαλο, ολόλευκο σαν κρέμα, βουτυράτο σαν βούτυρο Κερκύρας αλλά πολύ τρυφερό. Τρώγεται έτσι, σκέτο, με τρυφερά παξιμάδια. Τέλειο! Το τουρσί αγκινάρας είναι πολύ διαδεδομένο στην Κρήτη. Δοκίμασα μια εξαιρετικά καλή και απλή εκδοχή του, που άφηνε τη γεύση της αγκινάρας να κυριεύσει. Μαζί με ασκορδουλάκους –βολβούς ξυδάτους- και τρυφερή κατακόκκινη λιαστή τομάτα σε λάδι, σερβιρίστηκε σαν μεζές, στη ρακή του καλωσορίσματος.
Δοκίμασα ντολμαδάκια και ανθάκια, παρέα με ξύγαλο. Ήρθαν ζεστοί, τρυφεροί και μελωμένοι στο τραπέζι. Η μελιτζανοσαλάτα με γιαούρτι είναι οικογενειακή συνταγή, διαφορετική και πεντανόστιμη! Το φουριάρικο κατσικάκι, που ζούσε ελεύθερο στα βουνά, παντρεύτηκε με σταμναγκάθι και αναστέναξα στην κάθε μπουκιά. Το αρνάκι τυλίχτηκε παρέα με γραβιέρα στα αμπελόφυλλα, τα σκιουφιχτά μακαρόνια συνοδεύτηκαν με σάλτσα από λιαστή τομάτα και παλαιωμένη γραβιέρα, η σφακιανή κρεατόπιτα μεταμορφώθηκε με το ανθόγαλο, τη μαλάκα και την ξινομυζήθρα! Μην παραλείψετε, με τίποτα, να δοκιμάσετε απάκια με ανθόγαλο, σβησμένα με Vinsanto!
Για γλυκό, αν έχετε αφήσει χώρο, μια σφακιανή πίτα με θυμαρίσιο μέλι είναι ό,τι καλύτερο.
Αν βρεθείτε στο Ρέθυμνο, να πάτε οπωσδήποτε για φαγητό στο Veneto! Να κάνετε κράτηση στο 28310.56634. Και, αν πείτε πως έρχεστε διαβασμένοι από το TasteFULL, ένα παγωμένο λικέρ ρακής με ανθούς εσπεριδοειδών, φτιαγμένο από τα χέρια του ιδιοκτήτη, θα είναι το κέρασμά σας!
