Name: Τα νηστίσιμα σκαλτσούνια με λουκούμι της Βέφας
Prep time: 25 min
Cook time: 30 min
Total time: 55 min
Ingredients: 1 κούπα λάδι; 1/2 κούπα κρασί λευκό; 1/4 κούπας ζάχαρη; 3 και 1/2 κούπες αλεύρι μαλακό; 3 κουταλιές γλυκού baking powder; 2 βανίλιες; 25 μικρά λουκούμια; 25 μισά καρύδια (πεταλουδίτσες)

Jump to Recipe Print

Η κα Βέφα Αλεξιάδου είχε παρουσιάσει αυτή τη συνταγή για νηστίσιμα σκαλτσούνια από τη Μονή της Ευαγγελίστριας. Είχα σημειώσει στο τετράδιό μου μόνο το όνομα αλλά όχι τον τόπο. Θα μπορούσε να είναι στη Τήνο, τη Σκιάθο, τη Σκόπελο, τα Τζουμέρκα.

Τα νηστίσιμα σκαλτσούνια έχουν έχουν μακριά παράδοση στα μοναστήρια και στις σπιτικές συνταγές της Σαρακοστής. Στο σπίτι μας γίνονται πάντα με λουκούμι και καρύδια.

Ήταν αυτή η αντίθεση της τραγανής ζύμης που έσπαγε σε χίλια ψιχουλάκια και αποκάλυπτε μια τρυφερή, βελουδένια καρδούλα λουκουμιού. Μαζί με το τραγανό καρύδι ήταν μια απόλαυση μπουκιάς!

Οι εναλλακτικές επιλογές

Πιο τριφτή ή πιο ζυμαρένια ζύμη

Η ζύμη, ανάλογα με το πόσο λάδι και πόσο υγρό μπαίνει στο αλεύρι, μπορεί να είναι πολύ τριφτή (περισσότερο λάδι) ή πιο ζυμαρένια (περισσότερο υγρό).

Η συνταγή που δίνω είναι για την πολύ τριφτή ζύμη : 1 κούπα λάδι, 1/2 κούπα υγρό. Αν τη θέλετε πιο ζυμαρένια, αντιστρέψτε την δοσολογία : 1/2 κούπα λάδι, 1 κούπα υγρό.

Ποιό λιπαρό υλικό;

Σαν λάδι, βάζω ελαιόλαδο και δεν μου φαίνονται καθόλου βαριά στη γεύση. Όμως μπορείτε να βάλετε όποιο άλλο σπορέλαιο θέλετε ή να βάλετε μισό ελαιόλαδο-μισό σησαμέλαιο ή όλο σησαμέλαιο.

Ποιό υγρό υλικό;

Σαν υγρό, στη συνταγή δίνω κρασί, αλλά θα μπορούσε να είναι χυμός πορτοκαλιού, χυμός με κονιάκ (μισό-μισό) ή σκέτο νερό με λεμόνι (αρωματισμένο με λίγο ανθόνερο). Ή θα μπορούσε να είναι ένα γλυκό κρασί, μοσχάτο ή vinsanto. Ή θα μπορούσε να είναι πετιμέζι (χωρίς να βάλετε και ζάχαρη).

Εμπλουτισμένη ζύμη

Η ζύμη μπορεί να εμπλουτισθεί με ψιλοτριμμένα καρύδια ή αμύγδαλα ή σουσάμι ή τριμμένο λιναρόσπορο ή αρωματικά (ξύσμα πορτοκαλιού, λεμονιού κλπ, μαστίχα, κανελογαρύφαλα). Όμως η ιδέα είναι όλα τα αρωματικά να βρίσκονται στη γέμιση και η ζύμη να είναι απλή για να τα συνοδεύει.

Εμπλουτισμένη γέμιση

Εκτός από την εξαιρετική αξιοποίηση των ξερών λουκουμιών που έχουμε στο ντουλάπι, τα σκαλτσούνια γεμίζονται με ένα σωρό υλικά. Μπορεί να είναι γεμιστά με τριμμένο μήλο με κανέλα και σταφίδες και να γίνουν μηλοπιτάκια.

Η γέμιση μπορεί να είναι σπασμένα καρύδια, αμύγδαλα, σουσάμι, σταφίδες, ψιλοκομμένα γλυκά κουταλιού ή φρουϊ γλασέ μαζί με ένα συνδετικό υλικό, όπως μέλι ή μαρμελάδα. Στην Κρήτη, αυτά τα σκαλτσούνια τα λένε Πατούδα και εκτός από άχνισμα με ζάχαρη τα κάνουν και σιροπιαστά.

Μήπως παρατηρήσατε πόσο ίδια μπορεί να είναι αυτή η συνταγή με εκείνη για μελομακάρονα, τα οποία είναι επίσης νηστίσιμα και “αποκλεισμένα” στα Χριστούγεννα;